Per 1 juli 2014 is de Mededingingswet uitgebreid met de Wet Markt en Overheid. Deze wet bestaat uit vier gedragsregels voor overheden als het gaat om economische activiteiten.
- Overheden moeten in ieder geval de kostprijs voor economische activiteiten in rekening brengen om oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
- Overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen boven concurrerende bedrijven, bijvoorbeeld door goedkope tarieven aan te bieden.
- Overheden moeten zorg dragen voor functiescheiding.
- Heeft een overheid bij bepaalde diensten een bestuurlijke rol en voert zij die diensten ook zelf uit? Dan mogen niet dezelfde personen betrokken zijn bij zowel het bestuur als de uitvoering. Bovendien mogen overheden gegevens waarover ze beschikken niet opnieuw gebruiken voor andere activiteiten. Dat mag alleen als andere organisaties of bedrijven ook (onder dezelfde voorwaarden) over de gegevens kunnen beschikken.
De Wet Markt en Overheid is complementair aan Europese staatssteunregels.
Exploitatie van sportaccommodaties
De exploitatie van sportaccommodaties door gemeenten is volgens de Autoriteit Consument en Markt een economische activiteit. Gemeenten hadden enerzijds de optie om conform de wet en de gedragsregels uit de wet te handelen en dus kostprijsdekkende tarieven te hanteren. Anderzijds was het mogelijk een ‘algemeen belang besluit’ te nemen. Dat betekent dat de exploitatie van sportaccommodaties een economische activiteit in het algemeen belang is.
Veel gemeenten hebben gekozen voor het nemen van een algemeen belang besluit. Sport (en dus het beschikbaar stellen van sportaccommodaties) levert een belangrijke bijdrage aan de gezondheid en participatie van burgers.
Tip:
Op de website van de Vereniging Sport en Gemeenten staat een rapport over een steekproef die is genomen bij 35 gemeenten om te kijken of het beheer en exploitatie van sportvoorzieningen voldoet aan de Wet Markt en Overheid.
Initiatiefnota
De Rijksoverheid werkt sinds 2015 aan een wijziging van de Wet Markt en Overheid. Het toepassen van het‘algemeen-belang-besluit’ gaat strenger worden. Het blijkt dat overheden het algemeen-belang-besluit momenteel niet voldoende motiveren. En ondernemers worden niet voldoende betrokken bij het besluitvormingsprocess. De huidige wet Markt en Overheid is verlengd tot 1 juli 2023. Dit betekent dat de huidige gedragsregels voor overheden uit de Wet M&O voorlopig nog van kracht blijven tot de wijziging is geaccepteerd (Europa Decentraal, 2022).
Het is nog niet duidelijk wat de wijzigingen precies gaan inhouden, maar mogelijk moeten overheden op een uniforme wijze motiveren waarom zij een algemeen-belang-besluit nemen. Daarnaast dient er een uniforme openbare voorbereidingsprocedure doorlopen te worden (Europa Decentraal, 2021).